Bir azot (N) ve hidrojen (N) bileşiğidir. Çok eskiden Libya’da Ammon tapınağı yakınlarında hazırlandığı için, eski Mısır tanrısı Ammon’dan kinaye “Amonyak” diye isimlendirilmiştir. İlk kez pür amonyak gazı 1774 yılında İngiliz kimyacı Joseph Priestley tarafından yapılmıştır.
Amonyak gazı 10° ısı ve 6-7 atmosferlik basınç altında sıvı haline gelir. Kimyasal nitelik ve özelliklerini aşağıdaki gibidir :
Kimyasal simgesi (sembolü) : NH3
Özgül Ağırlığı : 0,64
Kaynama noktası (sıvı amonyak) : -33.5
Daha soğutulan amonyak,-74° de kitle halinde donar. Amonyak suda kolay erir. Günlük işlerde kullanılan amonyak % 10 oranında sulu bir eriyiktir.
Amonyak, formulü NH3 olan; azot atomu ve hidrojen atomundan oluşan renksiz ve keskin ve hoş olmayan kokuya sahip bir gaz bileşiğidir.OH- iyonu içermediği halde zayıf baz özelliği gösterir. Gazlaşma gizli ısısı çok yüksek olduğundan sanayi tesislerinde soğutucu madde olarak da kullanılır. Molekül ağırlığı 17,0304 g/mol, 1 Atmosfer basıncında kaynama noktası -33.34 °C (239.81 K) dir.-78 derecede donduğundan oda koşullarında gaz halinde bulunur.Bileşikteki N atomu sp3 hibritleşmesi yapmıştır.Bağ yapmamış bir çift elektronu olduğundan molekül şekli üçgen piramittir.Bunun içinde polar bir moleküldür.Molekülleri polar olduğundan su içinde yüksek oranda çözünür.
İsmin kökeni eski mısıra dayanır.Amon tapınağını ısıtmada kullanılan deve tezeklerinden çıkan gazlardan, tapınağın duvarlarında,tavanında sofra tuzu gibi beyaz kristaller halindeki amonyum klorür yani nişadır birikmiştir.Buna da o dönemde "Amonun Tuzu" denilmiş.
Amonyak, gübre, ilaç, boya, parfüm gibi maddelerin sentezlenmesinde ilk aşamada kullanılmaktadır. Amonyak ayrıca temizlik maddelerinde de kullanılır. Amonyak canlılar için zehirli bir maddedir, kullanılırken dikkat edilmesi gerekir.
Amonyak kovalent bağlı bileşiktir.Ametal+Ametal bağıdır. Molekülleri polar olduğundan su içinde yüksek oranda çözünür. Amonyak molekülleri kendi aralarında olduğu gibi su molekülleri ile de zayıf hidrojen bağları oluşturur. Bu sebepten suda çok çözünür. 1 atm basınç ve 0 derecede 1 litre suda 1300 litre, 20 derecede ise 700 litre amonyak çözünür. Oda koşullarında doymuş amonyak çözeltisi yüzde 34 lük olup yoğunluğu 0,88 g/ml dir.
Piyasada amonyak adı altında satılan maddeler amonyağın sulu çözeltisi olan amonyum hidroksittir.
Temizlik malzemelerinde, patlayıcı ve gübre yapımında kullanılır.
Etiketler: Amonyak nedir , Amonyak neye yarar , Amonyak nasıl kullanılır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder