Zeka kavramının neleri içerdiği konusunda görüş birliği bulunmamaktadır. Bazıları ‘bilişsel yetenek’( düşünmek, algılamak, hafızaya yerleştirmek, muhakeme etmek), bazıları ‘gerçek yaşamda karşılaşılan sorunları çözme yeteneği’ olarak tanımlamaktadır.
Buna göre zeka geriliği, günlük yaşama uymak için çeşitli yollarda birtakım bilgileri kazanma, bu bilgilerden sonuçlar çıkararak gerçek yaşamda karşılaşılan sorunları çözmede veya gerçek yaşamın gereklerini yerine getirmede yetersizlik göstermektir.
Zeka geriliği 18 yaşından önce ortaya çıkmaktadır ve zeka özrü, oligofreni, mental retardasyon gibi terimlerle anlatılmaya çalışılmaktadır. Doğuştan veya sonradan gelişebilmektedir. Zeka geriliği bulunanlar kendilerine bakım, toplumsal ilişkiler, iletişim, eğitim ve öğrenim, iş yaşamı, boş zamanlarını değerlendirme, tehlikeleri fark ederek buna göre davranma, konuşma becerisi ve birçoğunda motor işlevlerde yetersizlikle belirlidirler. Öğrenme yetenekleri yaşıtlarından geridir. Akıl yürütme, soyut düşünce, dikkat, hafıza, genelleme yapma, olaylardan sonuç çıkarma, dürtülerini kontrol etmede geridirler.
Zeka geriliği olan çocuklar genellikle geç konuşurlar. Bir çoğu konuşma gecikmesi nedeni ile doktora getirilirler. Ayrıca, tuvalet eğitiminde gecikme, yaşıtları ile uyum sağlayamama, söylenenleri anlamada zorluk, tehlikeleri kavrayamama, el becerilerinde yetersizlik veya çeşitli davranış sorunları nedeni ilede doktora getirilebilirler. Sınır düzeyde olanlar ile sınıra yakın hafif düzeyde zeka geriliği olanların birçoğuda okula başlayıncaya kadar farkedilmemekte ve okula başladıktan sonra okuma yazma öğrenemediği için doktora getirilmektedir.Özellikle 2 yaşından önce hafif düzeydeki gerilikler ayrıntılı bir değerlendirme yapılmadığı taktirde doktorlar tarafındanda fark edilmeyebilir.
Zeka geriliği olanların yaklaşık % 50’nde konuşma geriliği vardır. Görme bozukluğu, epilepsi, serebral palsi gibi sorunlarda zeka geriliği olanlarda daha fazla oranda görülmektedir. Saldırganlık, tek düze hareketler ve kendine zarar verme, özellikle ergenlik döneminde cinsel sorunlar, aşırı hareketlilik, uyku sorunları, duygulanım bozuklukları, beslenme ve kilo sorunları ve özellikle ergenlik döneminde akıl hastalıkları normal çocuklara göre çok daha fazla oranda görülmektedir.
Zeka gerilikleri metabolik ( fenil ketonüri), endokrin( hipotiroidi), çeşitli kromozom anomalileri veya kromozom fazlalığı ( Down Sendromu), anne karnında geçirilen enfeksiyonlar ( kızamıkçık), doğum sırasında meydana gelen sorunlar ( kordon dolanması, zor doğum, solunumun geç başlaması), doğumdan sonra meydana gelen sorunlar ( doğum sonu sarılığının çok yüksek olması ve uzun sürmesi, sepsis- kanın iltihaplanması- menenjit, beyin kanaması, kafa travmaları, beyin iltihabı vb.), epilepsi, güneş çarpması, uyaran yoksunluğu ve bilinmeyen nedenlere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.
Zeka geriliği oranları değişik toplumlarda değişik oranlarda görülmekle birlikte yaklaşık % 2-3 civarında görülmektedir.Gelişmiş toplumlarda önlenebilir sebeplerle ortaya çıkan zeka gerilikleri ile akraba evliliklerinin daha az olması nedeni ile genetik nedenli zeka gerilikleri daha az görülmektedir; bu nedenlede zeka geriliği gelişmiş ülkelerde daha az oranda görülmektedir.
Zeka geriliğinin azaltılması için hamilelikten önce ve sonra genetik testlerin yapılması, iyi bir gebe takibi, gebe kalan annelerin beslenmelerine dikkat etmeleri, bazı mikrobik hastalıklardan korunmaları, alkol, sigara ve toksik maddelerden uzak durmaları, sorunları en aza indirecek modern doğum şartlarının sağlanması, bebeğin doğum sonu bakımı, beslenmesi ve eğitim- öğretim bakımından ve duygusal bakımdan yeterli uyaranların verilmesi gerekir.
Etiketler: Zeka geriliği nedir , Zeka geriliği nasıl tedavi edilir , Zeka geriliği tedavi merkezleri , Zeka geriliği dereceleri , Zeka geriliği çocuklarda
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder