D vitamini, yağda eriyen ve kalsiyum, fosforun sindirim yollarında kullanımı ve emilimi ile özellikle çocuklarda büyüme için gerekli vitamindir. D vitamini ailesine ait sterollerden pek çok farklı bileşikler ortaya çıkmaktadır. Hepsi de az çok aynı işlevi yürüten bu bileşiklerin en önemlisi vitamin D3, kolekalsiferol’dür.
Kolekalsiferol, büyük ölçüde derideki 7-dehidrokolesterolün, güneşin ultraviyole ışınlarının etkisi sonucu oluşmaktadır. Böylece,yeterli güneşe maruz kalma D vitamini yetersizliklerini önler. Besinlerle alınan D vitamini bileşikleri, işlevi etkilemeyen bir ya da daha fazla atomun dışında,kolekalsiferolün aynıdır. Kolekalsiferolün 25-hidrosikolekalsiferole dönüşümünde ilk aşama karaciğerde gerçekleşir.Bu süreç aynı zamanda kendi kendini sınırlamaktadır;çünkü 25-hidrosikolekalsiferol,dönüşüm reaksiyonlarına geri bildirim ve baskılayıcı etki yapmaktadır.
D vitaminin aktif şekli olan 1,25-dihidroksikolekalsiferol ince barsaklar, böbrekler ve kemikler üzerine çeşitli etkiler göstererek kalsiyum ve fosfat iyonlarının hücre dışı sıvıya emilimini arttırır ve bu maddelerin geri bildirim kontrolüne katkıda bulunur. 1,25-dihidroksikolekalsiferolün kendisi bir “hormon” gibi etki göstererek kalsiyumun barsaktan emilimini arttırır.Bu etkiyi başlıca,barsak epitel hücrelerindeki,kalsiyum-bağlayan proteinin,2 günlük bir süre sonunda, sentezini arttırmak yoluyla yapar.Bu protein kalsiyumu hücrelerin fırçamsı kenarından sitoplazmaya taşır.Daha sonra kalsiyum kolaylaştırılmış difüzyonla hücrelerin bazolateral zarından geçer.Kalsiyum emilim hızı,kalsiyum-bağlayan proteinin miktarıyla doğru orantılıdır.Ayrıca 1,25-dihidroksikolekalsiferol vücuttan uzaklaştıktan sonra, protein daha haftalarca hücrede kalarak kalsiyum emilimini uzun bir süre etkiler.1,25-dihidroksikolekalsiferolün kalsiyum emiliminde rol oynayan diğer etkileri de, epitel hücrelerinin fırçamsı kenarlarında, kalsiyumla uyarılan ATPaz yapımını sağlaması ve epitel hücrelerinde alkalen fostat yapımını sağlamasıdır.Bu etkilerin ayrıntıları tam olarak açık değildir.
Etiketler: D vitamini nedir , D vitamini faydaları , D vitamini nelerde bulunur , D vitamini hangi besinlerde bulunur
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder